Meer dan 350 jaar Krijtberg
In 1628 arriveerde de Jezuïet Petrus Laurentii in protestants Amsterdam, waar de katholieken hun geloof niet meer openlijk mochten belijden. Zij bleven toch zij hun heilige missen vieren in zogenaamde schuilkerken. Het eerste kerkgebouw voor de orde was een schuilkerk aan de Herengracht. In 1654 werd een nieuwe schuilkerk gebouwd achter het huis ‘De Crytbergh’ aan het Singel. De naam van dat huis, die sinds die tijd aan de kerk verbonden is gebleven, was afkomstig van de krijtrotsen in Zuid-Engeland, waar de schepen van de koopman heen voeren. Toegang tot die schuilkerk was via een steegje aan de Herengracht (Katersteeg), dat nog steeds bestaat.
Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland in 1853 mochten er weer kerken in het openbaar worden gebouwd. Aan het Singel werden een aantal huizen afgebroken en werd in 1881 gestart met de bouw van onze huidige kerk, die in 1883 werd ingewijd. Tot op de dag van vandaag is ze onafgebroken in gebruikt als huis van God voor de katholieke gemeenschap van Amsterdam en daarbuiten, nog steeds bediend door de paters jezuïeten en open voor eenieder die wil binnenlopen.
De kerk is ontworpen door architect Alfred Tepe (1840 – 1920). Ze is gebouwd in neogotische stijl, wat mede bepalend is voor het feit dat het oog steeds omhoog wordt geleid. De Krijtberg is niet in één keer afgebouwd, want door de jaren heen zijn er telkens nieuwe elementen toegevoegd. Zo stammen de biechtstoelen uit 1889 en zijn de laatste gebrandschilderde ramen pas in het jaar 1946 geplaatst. Op het rechter balkon ontmoeten de oude en nieuwe tijden elkaar heel direct. Het abstracte kunstwerk van de Heilige Geest uit het jaar 2003 is te zien naast het 16e-eeuwse houten wandbeeld van Maria en de engelen, afkomstig uit de schuilkerk van weleer.
Na het Tweede Vaticaanse Concilie is de kerk aangepast aan de eisen van de nieuwe liturgie. Het oude hoogaltaar tegen de achterwand van de apsis is nu in gebruik als tabernakel, terwijl het nieuwe altaar in het hart van de gemeenschap is geplaatst, bestemd voor de viering van de Eucharistie. In 2000 in de kerk geheel gerestaureerd, zodat deze opnieuw in al haar glorie kan worden bewonderd.
Uit de oude schuilkerk
De Krijtberg is nu in het volle zicht van Amsterdammers en toeristen te bewonderen en te bezoeken. Enkele voorwerpen vanuit de voormalige schuilkerk zijn bewaard gebleven. Zo kunt u een 18e-eeuws beeld in barokke stijl van Maria Onbevlekte Ontvangenis afkomstig uit de voormalige schuilkerk bezichtigen; rechts vooraan bij de biechtstoel.
Schuilkerken in Amsterdam
Voor een nog bestaande schuilkerk uit de 17e-eeuw:
Voor een verborgen kerk midden in de binnenstad:
